Ból gardła to najczęściej objaw stanu zapalnego błony śluzowej gardła oraz migdałków podniebiennych wywołanego infekcją górnych dróg oddechowych. U dorosłych większość (90-95%) przypadków zapalenia gardła i migdałków jest spowodowana przez wirusy, zwykle są to rinowirusy i koronawirusy. Rzadko przyczyną są bakterie (5-10%).

Ból gardła może być także objawem infekcji grzybiczej gardła lub podrażnienia gardła z powodu: dymu tytoniowego, suchego powietrza, alergenów, leków czy kwasu solnego z żołądka w przebiegu choroby refluksowej przełyku.

Ponadto ból gardła może występować w przypadku takich chorób jak: mononukleoza, odra, różyczka oraz zakażenie wirusem opryszczki.

Ból gardła bywa bardzo silny, kłujący i dokuczliwy, jak i umiarkowany lub lekki. Objawami towarzyszącymi są też drapanie, pieczenie, suchość w gardle czy chrypka. Ból gardła może utrudniać połykanie a nawet mowę. Obserwujemy zaczerwienienie i rozpulchnienie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych. Bólowi gardła może towarzyszyć ból głowy, ból mięśni i stawów oraz gorączka.

W celu złagodzenia bólu gardła możemy zastosować preparaty o działaniu miejscowym na błonę śluzową gardła, takie jak np. pastylki do ssania. Kompleksowym rozwiązaniem dla pacjentów z bólem gardła są preparaty zawierające związki działające:

1. miejscowo znieczulająco na błonę śluzową gardła (np. lidokaina)
2. antyseptycznie czyli przeciwbakteryjnie, przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo (np. alkohol 2,4-dichlorobenzylowy i amylometakrezol)

Uwalnianie substancji aktywnych z pastylki do ssania zachodzi szybko. Na przykład wymienione antyseptyki osiągają maksymalne stężenie w ślinie już po 3–4 minutach. Umożliwia to przyczynowe łagodzenie dolegliwości. Połączenie związków o działaniu znieczulającym i antyseptycznym pozwala łagodzić ból gardła a jednocześnie niszczyć patogeny chorobotwórcze wywołujące zapalenie gardła.

W przypadku zapalenia gardła i migdałków z powodu infekcji bakteryjnej (zwykle angina paciorkowcowa) konieczna jest konsultacja z lekarzem i zastosowanie antybiotyków.

1. Interna Szczeklika 2016, Podręcznik chorób wewnętrznych 2016, Piotr Gajewski, Andrzej Szczeklik, Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.
2. Shephard A, Zybeshari S: Virucidal action of sore throat lozenges against respiratory viruses parainfluenza type 3 and cytomegalovirus. Antiviral Research 123 (2015) 158–162.